Khi con cái nổi giận, chúng ta lại càng giận hơn – phải làm sao?

Tâm lý sư Vương Ý Trung từng chia sẻ ba bí quyết quan trọng. Trước tiên, cha mẹ cần cho phép phản ứng giận dữ của con cái tồn tại. Người lớn nhất định phải tự luyện tập quản lý cảm xúc trước; chỉ khi kiểm soát được cảm xúc của bản thân, mới có thể đối diện với cơn giận của con cái một cách suôn sẻ hơn.

Cha mẹ thường cảm thấy đau đầu nhức óc trước tình huống này. Khi con cái nổi giận, chúng ta cũng lập tức bị cuốn theo và giận dữ hơn. Có lẽ chúng ta đã từng trải qua cảm giác rất khổ sở ấy: mỗi lần con nổi giận, bạn đã cố gắng khuyên nhủ nhẹ nhàng nhưng không đạt được hiệu quả mong muốn. 

Con vẫn tiếp tục bực bội, còn bạn thì dần dần nóng lên, thậm chí đến cuối cùng lại là người giận dữ hơn cả con. Cơn giận ấy khiến bạn rất lâu sau vẫn không thể nguôi ngoai.

Chính vì vậy, người lớn nhất định phải tự luyện tập quản lý cảm xúc trước. Chỉ khi chúng ta kiểm soát được cảm xúc của chính mình, bạn mới có thể đối mặt với cơn giận của con cái một cách thuận lợi hơn.

Hướng dẫn bí quyết quản lý cảm xúc 

Cho phép phản ứng giận dữ

Tại hiện trường các buổi diễn giảng, tôi thường hỏi các bậc cha mẹ hoặc giáo viên tham gia một câu hỏi:

“Con cái giận dữ như thế nào thì bạn mới không giận?”

Mục đích của câu hỏi này là để mọi người tự suy nghĩ lại. Khi con giận dữ, bạn mong con thể hiện phản ứng như thế nào? Ví dụ, con giận có được giậm chân không? Có được đập đồ không? Có được trợn mắt nhìn bạn không?

Con có được nắm chặt tay không? Có được im lặng không nói không? Có được cúi đầu không? Có được tránh nhìn bạn không? Có được bĩu môi không? Có được la hét không? Có được đóng sầm cửa hay khóc lóc không?

Nếu tất cả những phản ứng đó đều không được chấp nhận, vậy chúng ta cần suy nghĩ thêm một bước nữa: khi con giận dữ, rốt cuộc con có thể phản ứng bằng cách nào? Chẳng lẽ lúc nào người lớn cũng chỉ nhấn mạnh với con rằng: “Con nói ra đi, con nói cho tử tế đi”?

Đây là điều mà người lớn chúng ta cần phải suy nghĩ trước. Có thể đợi khi con đang bình tĩnh, hãy giao tiếp nhiều với con về những phản ứng giận dữ mà cả hai bên đều có thể chấp nhận được. Ví dụ, con giận dữ và muốn vào phòng riêng, chúng ta chấp nhận được, con vì giận mà cúi đầu im lặng, chúng ta cũng đồng ý. 

Việc thống nhất này giúp cả hai tránh được xung đột lớn hơn khi cảm xúc bùng lên.

Lớp cách ly cảm xúc

Khi trẻ vô lý gây chuyện, nổi giận lung tung, chúng ta trước tiên hãy tự nhận thức xem cảm xúc của chính mình có đang bị khơi dậy hay không. Có phải lúc ấy chính bạn cũng đã giận rồi?

Hãy một lần nữa xác nhận xem chúng ta có đang có xung động muốn nói gì đó hay không, đặc biệt là mong muốn trách mắng, sửa chữa hoặc nói một tràng lý lẽ dài dòng với con, chẳng hạn như:

“Con giận cái gì mà giận?”

“Lần nào cũng vô lý gây chuyện!”

“Có hết chưa?”

“Để em chơi thì sao?”

“Ngay cả chút chia sẻ cũng không biết, làm anh làm chị gì chứ!”

Khi chúng ta phát hiện đèn cảnh báo giận dữ trong mình đang nhấp nháy liên tục, có lẽ bạn nên đạp phanh khẩn cấp. Hãy hít thở sâu, ngậm chặt miệng, điều tiết lại cảm xúc của mình, giữ cho tâm trạng được bình tĩnh hơn và tạm thời đừng vội nói gì cả.

Hãy nhớ một điều: khi chúng ta nhận ra mình đang đối diện với cơn giận của trẻ, đồng thời lửa giận của chính bạn cũng đang bốc lên, xin đừng xử lý cảm xúc của con vào lúc cảm xúc ấy vẫn còn đang lên men. Khi cảm xúc của người lớn và trẻ nhỏ cùng lúc quấn chặt vào nhau, rất dễ khiến cả hai bùng nổ, cơn giận càng trở nên khó dập tắt hơn, và kết cục thường là cả hai đều tổn thương. 

Hãy cố gắng hạ hỏa cho bản thân trước. Nếu chúng ta thực sự muốn giúp con dịu lại, tuyệt đối đừng vô tình đổ thêm dầu vào lửa.

Rời khỏi hiện trường nhưng phải trong vùng an toàn

Hãy chọn cách để chính chúng ta rời khỏi hiện trường, đặc biệt là khi con đang nổi giận mà bạn lại có xung động muốn nói điều gì đó. Trong tình huống này, thay vì bảo con vào phòng để bình tĩnh lại, đôi khi chính bạn vào phòng trước sẽ nhanh và hiệu quả hơn. 

Nhưng vẫn đảm bảo chúng ta vẫn có thể quan sát hành động của con để bảo vệ chúng an toàn. Hoặc tránh trường hợp con kích động chạy ra ngoài thì rất nguy hiểm.

Hãy dùng giọng điệu bình tĩnh nói với con:

“Mẹ cảm thấy con đang rất giận, mẹ cần một chút không gian để bình tĩnh. Mẹ vào phòng đây, mười phút sau mẹ sẽ ra.”

Nếu sau mười phút con vẫn còn đang nổi giận, tôi khuyên bạn tiếp tục quay vào phòng theo cách trên. Thời gian dài hay ngắn bạn có thể tự quyết định và điều chỉnh, tùy theo mức độ giận dữ của con.

Sau khi bạn rời khỏi hiện trường, nếu phát hiện con vẫn tiếp tục nổi giận, chẳng hạn như la hét lớn tiếng, khóc lóc hoặc ném đồ lung tung, thì trừ khi có lo ngại về an toàn, còn không hãy tiếp tục giữ bình tĩnh. Bằng cách đó, chúng ta đang làm gương cho con về khả năng kiểm soát cảm xúc của chính mình.

 Tiểu Hoa biên dịch

Theo vandieuhay