Ung thư ‘gõ cửa’ sau nhiều năm duy trì 2 thói xấu

Người đàn ông 45 tuổi đến Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) trong tình trạng nổi hạch bất thường ở vùng cổ. Trước đó khoảng 20 ngày, ông sờ thấy một khối nhỏ ở cổ, không đau, nhưng có xu hướng to dần. Nghĩ chỉ là hạch viêm do cảm lạnh, ông không để ý cho đến khi nuốt thấy vướng, cảm giác có dị vật ở một bên họng.

Khi thăm khám, bác sĩ chỉ định nội soi tai mũi họng. Hình ảnh cho thấy xoang lê bên trái có khối u sùi, loét, lan lên gần hố lưỡi thanh thiệt; niêm mạc phù nề. Kết quả sinh thiết cho thấy ung thư biểu mô vảy không sừng hoá. Đây là dạng thường gặp ở ung thư hạ họng, trong đó xoang lê là vị trí phổ biến nhất. Bệnh nhân được chỉ định nhập viện để đánh giá giai đoạn bệnh và lên phác đồ điều trị phù hợp.

Bệnh nhân cho biết đã hút thuốc lá, thuốc lào 20 năm nay và có khoảng 10 năm thường xuyên uống rượu. Đây là một trong những yếu tố nguy cơ cao dẫn tới mắc ung thư, trong đó có xoang lê.

Xoang lê là phần lõm nằm hai bên nắp thanh quản, thuộc vùng hạ họng. Đây là vị trí mà ung thư biểu mô vảy chiếm tới 60–70% các ca ung thư hạ họng. Vì cấu trúc giải phẫu phức tạp, nhiều mạch máu và dây thần kinh, các khối u tại xoang lê thường phát triển mà không gây triệu chứng đặc hiệu, khiến người bệnh chủ quan.

Giai đoạn sớm, bệnh có thể chỉ gây nuốt vướng nhẹ, đau họng thoáng qua hoặc cảm giác có dị vật, dễ bị nhầm với viêm họng. Khi khối u lớn dần, bệnh nhân có thể xuất hiện nuốt đau, đau lan lên tai, khàn tiếng hoặc khó thở, và đặc biệt là nổi hạch cổ – dấu hiệu khiến nhiều người mới bắt đầu đi khám, như trường hợp nêu trên.

Đáng lo ngại, hơn 70% người bệnh được chẩn đoán khi ung thư đã ở giai đoạn muộn, khối u xâm lấn hoặc di căn hạch, ảnh hưởng lớn đến khả năng điều trị và tiên lượng sống.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Theo Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ung thư xoang lê, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ được ghi nhận làm tăng khả năng mắc bệnh:

• Hút thuốc lá, thuốc lào: là yếu tố hàng đầu, làm tăng nguy cơ ung thư hạ họng gấp hàng chục lần so với người không hút.

• Uống rượu bia kéo dài: đặc biệt khi kết hợp với thuốc lá, làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên đến 100 lần.

• Nhiễm virus HPV (Human Papilloma Virus) – một số chủng virus gây tổn thương niêm mạc hầu họng và dẫn tới ung thư.

• Tiếp xúc với môi trường độc hại: khói bụi, hóa chất, hơi kim loại trong sản xuất.

• Tiền sử bệnh lý vùng tai mũi họng mạn tính: viêm họng, trào ngược dạ dày – thực quản có thể góp phần hình thành tổn thương mãn tính dẫn tới ung thư.

Nhóm nguy cơ cao thường là nam giới trung niên, hút thuốc, uống rượu lâu năm – cũng chính là đặc điểm của bệnh nhân trong ca bệnh nói trên.

Những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Ung thư xoang lê thường bị phát hiện muộn do triệu chứng ban đầu mờ nhạt. Tuy nhiên, khi cơ thể có những dấu hiệu dưới đây kéo dài trên 2 tuần, cần đến cơ sở chuyên khoa để được kiểm tra:

• Nuốt vướng, cảm giác có dị vật ở một bên họng.

• Đau họng, đau lan lên tai.

• Khàn tiếng, khó thở.

• Nuốt đau, nuốt nghẹn tăng dần.

• Nổi hạch cổ bất thường, cứng, ít di động.

Nhiều bệnh nhân nghĩ đó chỉ là “viêm họng mãn” hay “hạch phản ứng”, tự điều trị bằng thuốc giảm đau hoặc kháng sinh, khiến thời gian chẩn đoán bị trì hoãn.

Bác sĩ Bạch Mai khuyến cáo khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nội soi tai mũi họng, giúp bác sĩ phát hiện những tổn thương nhỏ, loét hoặc sùi niêm mạc trước khi chúng phát triển thành khối u ác tính. Những người có thói quen hút thuốc, uống rượu, hoặc làm việc trong môi trường độc hại càng cần chủ động kiểm tra định kỳ, ngay cả khi chưa có triệu chứng.