Sự thật về việc loại bỏ chất béo ra khỏi cơ thể 80% trở thành khí CO2, 20% trở thành nước
Sự thật về việc loại bỏ chất béo ra khỏi cơ thể 80% trở thành khí CO2, 20% trở thành nước
Nếu bạn từng an ủi bản thân sau một buổi tập luyện đổ mồ hôi đầm đìa rằng “hôm nay chắc chắn đã gầy đi rồi!” thì đừng vội mừng. Chất béo thực sự rời khỏi cơ thể không chủ yếu qua mồ hôi hay chất thải, mà lặng lẽ biến thành hơi thở bạn thở ra.
Nói chính xác hơn, khi chất béo được “đốt cháy” trong cơ thể, phần lớn sẽ chuyển hóa thành khí CO2 và nước; khoảng 80% được thải ra dưới dạng khí CO2 qua hơi thở, phần còn lại hòa lẫn vào nước tiểu, mồ hôi và một lượng nhỏ qua chất thải.
Hiểu rõ “sự thật hóa học” này, bạn sẽ biết rằng chìa khóa để giảm mỡ không phải là mặc áo ép mồ hôi để đổ mồ hôi nhiều hơn, mà là khiến cơ thể thực sự “đốt” chất béo và thải các sản phẩm phụ ra ngoài một cách hiệu quả.
- Chất béo không phải kẻ thù, mà là “pin dự phòng”
Cơ thể lưu trữ năng lượng dư thừa dưới dạng “chất béo trung tính” (triglyceride), giống như những giọt dầu nhỏ được cất giữ trong các tế bào mỡ. Chúng phân bố ở dưới da và xung quanh nội tạng, không chỉ đóng vai trò như nguồn năng lượng dự phòng mà còn tham gia vào việc tiết hormone, duy trì nhiệt độ cơ thể và bảo vệ các cơ quan.
Một lượng chất béo vừa phải là cần thiết, nhưng khi năng lượng nạp vào thường xuyên vượt quá năng lượng tiêu thụ, những giọt dầu này sẽ phình to, tích tụ ở bụng, hông, đùi hoặc mặt, những khu vực được gene “ưu ái”. Lâu dần, bạn sẽ thấy vòng eo căng hơn, quần áo không còn vừa, nhưng bản chất vẫn là: năng lượng được lưu trữ quá nhiều.
- Quá trình đốt cháy chất béo trong cơ thể
Khi cơ thể cần năng lượng, nó sẽ phân giải “dầu” thành các thành phần có thể sử dụng. Quá trình này gọi là phân giải lipid triglyceride được chia thành axit béo tự do và glycerol. Quá trình này chịu sự điều chỉnh của hormone, ví dụ, khi insulin giảm và adrenaline tăng, tốc độ phân giải sẽ nhanh hơn.
Sau đó, các axit béo tự do được “vận chuyển” bởi albumin đến cơ bắp và gan, đi vào ty thể để thực hiện oxy hóa beta, phân cắt thành acetyl-CoA, sau đó vào chu trình axit citric và chuỗi truyền điện tử, cuối cùng tạo ra ATP cung cấp năng lượng. Chuỗi phản ứng oxy hóa này thực chất là “liên minh với oxy” để phá vỡ chuỗi carbon, cuối cùng chỉ còn lại khí CO2 và nước.
Glycerol chủ yếu được chuyển đến gan, biến thành glucose hoặc được chuyển hóa tiếp. Khi bạn chạy bộ và thở gấp, không phải bạn “thở ra để gầy đi”, mà là cơ bắp cần nhiều oxy hơn để đốt cháy chất béo và carbohydrate, tạo ra nhiều khí CO2 hơn, và bạn thải “trọng lượng chất béo” ra ngoài qua hơi thở.
- Sự thật về việc chất béo “rời khỏi cơ thể”
Hãy hình dung chất béo như một chuỗi carbon-hydro: khi được đốt cháy, kết quả là khí CO2 và nước. Theo ước tính, khoảng 80% khối lượng chất béo cuối cùng được thở ra dưới dạng khí CO2, phần còn lại rời đi dưới dạng nước qua nước tiểu, mồ hôi và một ít qua chất thải. Điều này giải thích tại sao “đổ mồ hôi nhiều không đồng nghĩa với giảm cân nhiều”, mồ hôi chỉ là nước muối để làm mát cơ thể, chứa rất ít sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất. Sự giảm cân tức thời chủ yếu là do mất nước, và sẽ “tăng lại” khi bạn uống nước.
Giảm cân thực sự xảy ra khi bạn tăng nhu cầu năng lượng qua hoạt động, kích thích oxy hóa chất béo, khiến các nguyên tử cacbon dần dần biến thành khí CO2 bạn thở ra là một quá trình diễn ra lặng lẽ mỗi ngày, mỗi phút.
- Những lầm tưởng mồ hôi không phải là mỡ, cơ bắp cũng không phải do mỡ biến thành
Thứ nhất, chất béo không trực tiếp “hóa thành mồ hôi”. Đổ mồ hôi nhiều chỉ cho thấy cơ thể đang làm mát, có thể kèm theo một chút mất nước và điện giải, nhưng gần như không liên quan đến tỷ lệ chất béo được loại bỏ.
Thứ hai, chất béo không “biến thành” cơ bắp, vì chúng thuộc hai hệ thống mô và tế bào khác nhau. Bạn có thể đồng thời giảm mỡ và tăng cơ, nhưng đó là hai quá trình riêng biệt: “đốt mỡ” và “xây dựng cơ bắp”.
Ngoài ra, giảm mỡ cục bộ không hoạt động như bạn nghĩ: tập bụng không chỉ làm tan mỡ bụng, vì cơ thể đốt mỡ theo tỷ lệ toàn thân, và sự thay đổi ở từng bộ phận thường chậm hơn so với giảm tỷ lệ mỡ toàn cơ thể.
- Phương pháp giảm cân tốt nhất
Đến đây, điều cốt lõi đã rõ chúng ta cần tạo ra một môi trường khiến cơ thể thường xuyên sử dụng chất béo làm năng lượng và thải các sản phẩm phụ ra ngoài, thay vì ám ảnh với lượng mồ hôi hay sự dao động tạm thời của cân nặng.
1) Chế độ ăn uống
Thay vì nhịn ăn khắc nghiệt, hãy tạo mức thâm hụt năng lượng khoảng 300-500 calo mỗi ngày, đủ để cơ thể sử dụng chất béo mà không cảm thấy bị ép buộc. Đảm bảo đủ protein, khoảng 1,2-1,6g cho mỗi kg trọng lượng cơ thể, để duy trì cơ bắp và tăng cảm giác no.
Carbohydrate và chất béo không cần bị “kỳ thị”, miễn là kiểm soát tổng lượng và ưu tiên thực phẩm chất lượng: chọn thực phẩm nguyên bản, giàu chất xơ và vi chất dinh dưỡng để giữ đường huyết ổn định và giảm cảm giác đói.
Thay vì chạy theo các chế độ ăn ngắn hạn, hãy xây dựng thói quen ăn uống mà bạn có thể duy trì sau một năm.
2) Tập luyện aerobic tăng cung cấp oxy và tốc độ oxy hóa chất béo
Tích lũy 150-300 phút mỗi tuần với các bài tập cường độ trung bình.
Như đi bộ nhanh, chạy chậm, đạp xe, bơi lội, nhảy dây, chọn 1-2 môn bạn thích và có thể duy trì.
Khi đã có nền tảng sức bền, thêm 1-2 buổi tập ngắt quãng (HIIT) mỗi tuần, ví dụ: xen kẽ 1 phút nhanh và 1 phút chậm trong 30 phút, vừa cải thiện tim phổi vừa tăng tiêu hao năng lượng trong và sau khi tập.
Đừng coi thường 10 phút đi bộ nhẹ sau bữa ăn nó giúp cải thiện đường huyết và oxy hóa chất béo nhiều hơn bạn nghĩ.
3) Tập luyện sức mạnh
Tập 2-3 lần/tuần, ưu tiên các động tác toàn thân như squat, deadlift, đẩy, kéo và các bài tập core. Tăng dần mức tạ để kích thích cơ bắp phát triển.
Tập sức mạnh có thể không đốt nhiều calo như aerobic kéo dài, nhưng nó giúp duy trì hoặc tăng khối cơ, cải thiện trao đổi chất cơ bản và khả năng xử lý glucose, đồng thời ngăn cơ thể mệt mỏi khi giảm mỡ.
4) Uống đủ nước, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng
Uống đủ nước để hỗ trợ vận chuyển và thải các sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất; không cần đếm mililit, chỉ cần để ý nước tiểu màu vàng nhạt và không khát là được.
Ngủ 7-9 tiếng mỗi đêm, vì thiếu ngủ làm rối loạn hormone kiểm soát đói, khiến bạn thèm ăn đồ cao calo. Căng thẳng cao làm tăng cortisol, thúc đẩy tích mỡ và tăng cảm giác thèm ăn. Tìm cách giảm stress phù hợp, như đi bộ, viết nhật ký, thiền hoặc trò chuyện với bạn bè, đều là cách hiệu quả chống lại “mỡ do stress”.
5) Hô hấp và tư thế, tại sao không được bỏ qua hô hấp khi tập luyện?
Bạn không cần thở hổn hển trên ghế sofa để giảm mỡ, nhưng khi tập luyện, việc thở sâu và ổn định bằng cơ hoành sẽ giúp đưa oxy vào và thải khí CO2 ra hiệu quả hơn, hỗ trợ quá trình đốt mỡ.
Trong cuộc sống hàng ngày, giữ tư thế mở lồng ngực, hít bằng mũi và thở ra bằng miệng, áp dụng nhịp thở “hít 1, thở 2” khi phục hồi để tăng sự thoải mái và sức bền.
Hãy nhớ thở tốt không trực tiếp làm mỡ biến mất, mà giúp các hoạt động đốt mỡ trở nên bền bỉ và hiệu quả hơn.
6) Theo dõi tiến độ và kiên nhẫn
Cân nặng hàng ngày bị ảnh hưởng bởi nước và thức ăn trong hệ tiêu hóa, nên hãy kết hợp đo vòng eo, độ vừa vặn của quần áo, cân nặng trung bình hàng tuần và quan sát qua gương để đánh giá.
Đặt mục tiêu giảm 0,5-1% trọng lượng cơ thể mỗi tuần, mức này thường thoải mái và giúp giữ cơ bắp. Nếu tiến độ chững lại, hãy kiểm tra 3 yếu tố thâm hụt năng lượng còn duy trì không? Hoạt động thể chất có đủ không? Giấc ngủ và căng thẳng có ổn không? Kéo dài thời gian, bạn sẽ thấy kết quả tiếp tục đi đúng hướng.
Lời kết
Cuối cùng, hãy nhớ rằng giảm mỡ là một quá trình hóa học nhẹ nhàng. Bạn biến thức ăn thành năng lượng cho những việc bạn muốn làm, và cơ thể biến chất béo thành hơi thở bạn thở ra.
Đừng bận tâm quá nhiều đến lượng mồ hôi hay sự dao động cân nặng hàng ngày. Hãy tập trung vào những bước nhỏ có thể lặp lại, ăn uống thông minh, vận động đều đặn, ngủ ngon và thở tốt.
Khi những thói quen này kết nối với nhau, chất béo sẽ rời khỏi bạn một cách tự nhiên và lặng lẽ nhất, và bạn sẽ thấy trong gương một phiên bản nhẹ nhàng, tràn đầy năng lượng hơn của chính mình.
Tiểu Hoa biên dịch
Theo: secretchina
Xem thêm
Theo vandieuhay