Vì sao nói: “Tranh cãi buổi tối, ruột như xát muối”?

Câu nói “Tranh cãi buổi tối, ruột như xát muối” là một cách nói hình tượng của người xưa, kết tinh từ kinh nghiệm sống lâu dài, nhằm nhấn mạnh tác hại sâu sắc của việc cãi vã vào ban đêm, cả về tâm lý lẫn sinh lý. Điều này hoàn toàn có thể dẫn chứng rõ ràng bằng y lý Đông y, chứ không phải lời nói cảm tính.

Về cảm xúc, tâm lý

Buổi tối là lúc con người thu mình lại, cảm xúc dễ lắng sâu. Khi tranh cãi xảy ra vào thời điểm này: lời nói dễ đi thẳng vào nội tâm, khó quên; oán giận, ấm ức không có chỗ thoát, bị “nuốt” vào trong; cảm giác đau không bộc lộ ra ngoài mà âm ỉ bên trong.

Vì vậy mới ví như muối xát vào ruột – không phải đau bên ngoài, mà là đau từ sâu thẳm bên trong.

Về sinh lý, dưỡng sinh

Theo quan niệm Đông y: dương nhập vào âm thì ngủ, dương xuất ra khỏi âm thì thức. Ban đêm là lúc dương khí phải thu liễm vào âm, để tạng phủ được phục hồi, khí huyết quy nguyên, thân tâm cần tĩnh (can tàng huyết, tâm an thần, tỳ vị cần yên tĩnh để hồi phục). Tranh cãi làm động tâm, động khí, phát dương, hoàn toàn nghịch với quy luật ban đêm.

Theo Hoàng Đế Nội Kinh: ban đêm ngủ thì huyết quy về Can. Nếu tâm động, khí nghịch, can không tàng huyết, huyết không quy tạng, sẽ dẫn đến nội thương sinh ra từ trong ruột gan.

Ban ngày còn có dương khí phân tán để hóa giải. Ban đêm thì tất cả bị nén lại bên trong, nên cảm giác đau càng rõ.

Tranh cãi làm tổn thương Can: Can chủ sơ tiết, điều đạt cảm xúc. Ban đêm can tàng huyết, can cần yên tĩnh để phục hồi. Tranh cãi, giận uất khiến can khí uất trệ; khí trệ thì huyết trệ, sinh đau âm ỉ.

Can khắc Tỳ, “ruột bị xát muối”: Can thuộc Mộc, Tỳ Vị thuộc Thổ, mà Mộc lại khắc Thổ. Khi tranh cãi khiến can khí uất, can mộc quá vượng, sẽ tác động trực tiếp vào Tỳ Thổ, dẫn đến: đau bụng, đầy hơi, ruột cồn cào, khó chịu, tiêu hóa kém, ăn không ngon.

Đây chính là hình tượng “ruột như xát muối” trong y lý.

Tâm thần bất an, đau âm ỉ kéo dài: Theo Đông y, tâm tàng thần; thần không yên thì tạng phủ không hòa. Tranh cãi buổi tối khiến tâm thần không an, can không tàng huyết, tỳ không vận hóa, dẫn đến đau không dữ dội nhưng âm ỉ kéo dài, khó dứt.

“Tranh cãi buổi tối, ruột như xát muối” không chỉ là lời răn dạy về cách ứng xử, mà còn là một tổng kết sâu sắc về quy luật dưỡng sinh. Giữ tâm hòa, lời nhẹ, đặc biệt vào ban đêm, chính là cách bảo vệ nội tạng, an định tinh thần và nuôi dưỡng sức khỏe lâu dài.

Khai Tâm biên tập
Theo vandieuhay