Bước vào hôn nhân, vợ chồng có còn là cá thể độc lập?

Trong Sửu Thu Phồn Lộ có viết: “Thiên hữu âm dương, nhân diệc hữu âm dương.” Trời đất có âm dương, con người cũng mang âm dương trong chính thân mình.

 Phụ nữ tuy thuộc âm, nhưng không phải thuần âm; trong họ vẫn có dương. Nam giới tuy thuộc dương, nhưng trong cơ thể cũng luôn hàm chứa âm. Y học cổ truyền Trung Hoa chữa bệnh chính là quá trình điều hòa âm dương trong cơ thể con người. 

Từ đó có thể thấy, mỗi sinh mệnh vốn dĩ đã là một chỉnh thể hoàn chỉnh, một cá thể độc lập, tự thân đã mang đầy đủ cả âm lẫn dương.

Có người cho rằng chỉ phụ nữ hiện đại mới được xem là độc lập, còn phụ nữ thời phong kiến thì không. Nhưng thực tế có thật sự như vậy không? Con người liệu có vì bước vào hôn nhân, vì phụng phu giáo tử mà đánh mất tính độc lập của mình? Thật ra, đó không phải là sự đánh mất, mà chỉ là sự phân công khác nhau trong đời sống mà thôi. 

Thời xưa, “nam chủ ngoại, nữ chủ nội” là sự phân chia trách nhiệm xã hội, chứ không phải sự phân định cao thấp về nhân cách. Phụng phu, dạy con vốn cũng là một “công việc” vô cùng quan trọng. 

Ngày nay ở Nhật Bản, nội trợ gia đình vẫn được xem là một nghề nghiệp chính đáng và đáng trân trọng.

Hãy nhìn vào đồ hình Thái cực, trong vòng xoay âm dương ấy, mỗi bên đều có “mắt cá” riêng, thông suốt lẫn nhau. Từ góc nhìn của y học cổ truyền, nếu khí huyết không lưu thông, cơ thể tất sinh bệnh.

Sinh mệnh con người sinh ra từ vũ trụ, chỉ khi giao hòa thuận lợi với vũ trụ mới có thể duy trì sự khỏe mạnh. Trong Thái cực đồ, âm và dương không dùng chung một “mắt”, mà mỗi bên đều có điểm tự chủ của riêng mình. Điều này tượng trưng cho hai cá thể độc lập, khi kết hợp với nhau, tạo thành một chỉnh thể viên mãn.

Vì thế, dù là âm dương hay nam nữ, con người không cần cố tình nhấn mạnh tính độc lập, bởi bản chất của sinh mệnh vốn đã độc lập sẵn rồi – có tư tưởng, có nhân cách, có đặc tính riêng biệt. Mỗi sinh mệnh đều “bản tự cụ túc”, vốn đã đầy đủ. 

Nhưng đồng thời, con người cũng không thể tách rời khỏi vũ trụ mà tồn tại hoàn toàn riêng lẻ. Đây chính là tính biện chứng của “Đạo”. Khi còn sống trong vũ trụ, giữa các sinh mệnh tự nhiên sẽ hình thành những mạch lạc liên kết, giống như các ngón tay nối liền với gân mạch và máu huyết trong cùng một cơ thể.

Những mạch lạc ấy mắt thường không nhìn thấy, người xưa gọi đó là “duyên phận”. Giống như tay trái và tay phải – ai cũng biết đó là hai bàn tay khác nhau, nhưng chỉ khi chắp lại, sức mạnh mới được phát huy trọn vẹn. Điều khiến hai bàn tay hợp lại chính là sự chi phối của toàn thân. 

Tương tự như vậy, người xưa gọi sự kết hợp giữa nam và nữ là “thiên tác chi hợp”, là mối duyên do trời sắp đặt, phía sau có lẽ chính là sự vận hành của thiên đạo.

Người hiện đại đôi khi xem gia đình như một gông xiềng, nhưng kỳ thực, hôn nhân không hề tước đi tính độc lập của con người. Nó chỉ là một sự lựa chọn về cách sống. 

Nếu cảm thấy hôn nhân làm mình mất tự do, có lẽ là do hiểu lầm về hôn nhân, hoặc cũng có thể vì nội tâm vốn chưa thật sự độc lập, nên khi bước vào một mối quan hệ, con người tự dựng lên những vòng giới hạn cho chính mình.

Socrates từng nói: “Nếu một người đàn ông cưới được hiền thê, anh ta sẽ trở thành người hạnh phúc; nếu cưới phải ác thê, anh ta sẽ trở thành triết gia.” Trong lịch sử ghi chép, vợ ông – Xanthippe – là người nóng nảy, thường xuyên trách mắng, thậm chí từng hắt nước vào ông. Thế nhưng Socrates xem cuộc hôn nhân ấy như một hình thức tu hành. 

Ông ví vợ mình như một con ngựa chứng, cho rằng nếu có thể thuần phục được mối quan hệ khó khăn này, thì sẽ đủ bản lĩnh đối diện với mọi thử thách của cuộc đời. Ông không oán trách số phận, mà bình thản tiếp nhận, để rồi trong sự mài giũa ấy, tinh thần ngày càng tự do và trí tuệ ngày càng sâu sắc. 

Điều đó cho thấy, ngay cả trong một cuộc hôn nhân nhiều xung đột, con người vẫn có thể giữ được sự độc lập nội tâm.

Mỗi sinh mệnh đều là một cá thể độc lập, nhưng cũng không thể rời khỏi quy luật tự nhiên mà tồn tại riêng lẻ. Duyên phận giữa người với người giống như sợi chỉ hồng trong tay Nguyệt Lão, nhẹ nhàng mà bền bỉ, kéo hai cá thể độc lập xích lại gần nhau.

Nếu có thể kết hợp với nhau như âm và dương vận hành hài hòa, thì trong hôn nhân, con người vẫn giữ được sự tự do và độc lập vốn có. Trong quá trình chung sống, thông qua va chạm, mài giũa và khác biệt, hai linh hồn độc lập nâng đỡ lẫn nhau, phối hợp cùng nhau, để gia đình, thậm chí cả gia tộc – ngày một ổn định và hưng vượng. 

Khi đạt đến cảnh giới ấy, dù là thiện duyên hay ác duyên từ kiếp trước, cuối cùng cũng đều có thể hóa giải một cách thiện lành.

 Tiểu Hoa biên dịch

Theo: secretchina

Xem thêm

Theo vandieuhay