Chàng trai 22 tuổi đã mắc suy thận, bác sĩ lắc đầu: “Liên tục làm 2 việc này, thận khoẻ mấy cũng không chịu nổi”

Năm 2021, khi đang chuẩn bị tốt nghiệp đại học, Tiểu Trương (22 tuổi, Trung Quốc) bất ngờ nhận chẩn đoán suy thận mạn và phải điều trị lâu dài. Theo các bác sĩ, tình trạng của chàng trai trẻ có liên quan đến lối sống thiếu lành mạnh kéo dài trong suốt những năm đại học. Đặc biệt là 2 thói quen của Tiểu Trương khiến bác sĩ phải lắc đầu, nói: “Thận khoẻ mấy cũng không chịu nổi”.

Thức khuya triền miên

Trong những năm học cấp 3, Tiểu Trương chịu sự quản lý của gia đình nên hiếm khi thức khuya. Tuy nhiên, khi lên đại học và sống trong ký túc xá, cậu thường xuyên thức trắng đêm để chơi game và sử dụng Internet, ngủ bù vào ban ngày.

Thiếu ngủ kéo dài không chỉ làm rối loạn đồng hồ sinh học mà còn ảnh hưởng đến hệ nội tiết và quá trình chuyển hóa của cơ thể. Nhiều nghiên cứu cho thấy rối loạn giấc ngủ có liên quan đến tăng axit uric máu. Nồng độ axit uric trong máu tăng cao lâu ngày có thể làm suy giảm hoạt động của thận, thậm chí dẫn đến suy thận.

Ngoài ra, việc ngủ không đủ giấc còn kích hoạt phản ứng căng thẳng kéo dài của cơ thể, làm tăng nhịp tim và huyết áp, đồng thời gây thêm áp lực lên các động mạch thận. Gián đoạn giấc ngủ cũng liên quan đến tình trạng viêm mãn tính và tăng nguy cơ mắc tiểu đường – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận mạn.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Lâm sàng của Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ cho thấy những người ngủ dưới 6 giờ mỗi đêm có tốc độ suy giảm mức lọc cầu thận nhanh hơn so với nhóm ngủ 7–8 giờ.

Uống nhiều nước ngọt thay nước lọc

Một thói quen khác của Tiểu Trương là gần như không uống nước lọc, thường xuyên sử dụng nước ngọt, đồ uống đóng chai và nước tăng lực.

Theo các chuyên gia, những loại đồ uống này chứa nhiều đường bổ sung và chất tạo ngọt, làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và rối loạn chuyển hóa – những yếu tố có hại trực tiếp cho thận. Bên cạnh đó, nước ngọt có ga màu sẫm thường chứa axit photphoric, có thể gây mất cân bằng khoáng chất và làm tăng nguy cơ tổn thương thận khi tiêu thụ kéo dài.

Nghiên cứu của Đại học Harvard (Mỹ) cho thấy những người uống nước ngọt có ga mỗi ngày có nguy cơ hình thành sỏi thận cao hơn 23%. Nguyên nhân là do fructose trong nước ngọt có thể làm tăng nồng độ canxi, oxalate và axit uric trong nước tiểu, tạo điều kiện cho sỏi thận hình thành.

Việc chàng trai này uống ít nước lọc còn làm tăng nguy cơ lắng đọng tinh thể và gây áp lực lớn hơn cho thận trong quá trình lọc.

Làm gì để bảo vệ thận?

Các chuyên gia khuyến cáo, duy trì lối sống lành mạnh có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chức năng thận, đặc biệt ở người trẻ.

Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện chuyển hóa, kiểm soát cân nặng và hỗ trợ đào thải axit uric. Các hình thức vận động vừa phải như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc tập yoga được đánh giá là phù hợp với đa số mọi người. Tuy nhiên, cần tránh vận động quá sức hoặc tập luyện cường độ cao kéo dài khi chưa được hướng dẫn phù hợp.

Bên cạnh đó, uống đủ nước lọc mỗi ngày giúp làm loãng axit uric trong máu và tăng đào thải qua nước tiểu, từ đó giảm nguy cơ sỏi thận và tổn thương thận. Chế độ ăn cân bằng, hạn chế đồ ăn nhiều muối, nhiều đường, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn cũng là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe thận lâu dài.

Theo Sina, NIH