Loại ung thư nhiều người mắc thứ 7 thế giới: Người Việt dưới 40 tuổi mắc tăng gấp đôi trong 10 năm qua

Vùng đầu – cổ tập trung nhiều cơ quan quan trọng và bất cứ cơ quan nào cũng có thể bị ung thư “tấn công”. Từ tuyến giáp, thanh quản, xoang/mũi… cho đến khoang miệng, hầu họng… Ung thư vùng đầu – cổ vì vậy mà trở thành nhóm bệnh lý phức tạp, nguy hiểm và đặt ra nhiều thách thức lớn không chỉ về mạng sống mà còn về chất lượng cuộc sống sau khi điều trị.

Những thách thức này cũng được nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế bàn luận, đưa ra giải pháp trong Hội nghị quốc tế “Những thách thức về kiểm soát ung thư, bảo tồn chức năng và thẩm mỹ trong phẫu thuật vùng đầu – cổ” diễn ra tại BVĐK Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh ngày 19/10/2025. Tại đây, GS.TS.BS Nguyễn Đình Phúc, Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Hà Nội phân tích 3 lý do khiến phẫu thuật ung thư vùng đầu – cổ quan trọng và mang nhiều thách thức với cả bác sĩ lẫn người bệnh. Đó là:

1. Vị trí “ngã tư tử thần” của các khối u vùng đầu – cổ

Yếu tố khó khăn lớn nhất của ung thư đầu cổ đến từ vị trí giải phẫu đặc biệt. GS.TS.BS Nguyễn Đình Phúc, Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Hà Nội mô tả khu vực này là: “Ngã tư đường ăn thở và trụ sống của sọ não con người. Chỉ một tổn thương nhỏ cũng có thể đe dọa trực tiếp đến các chức năng sống còn”.

Khối u vùng đầu cổ có thể chèn ép đường thở và đường ăn khiến người bệnh khó nói, khó nuốt. Đây cũng là khu vực tập trung nhiều dây thần kinh và mạch máu nên phẫu thuật cần cực kỳ tinh vi để tránh tổn thương. Ngoài ra, các tuyến quan trọng như tuyến giáp và tuyến nước bọt cũng dễ bị ảnh hưởng.

Chính vì vậy, khác với các khối u ở nơi khác, phẫu thuật đầu cổ không chỉ là “cắt bỏ” mà “phải giải quyết được bệnh lý, lại bảo tồn chức năng và đảm bảo tính thẩm mỹ” – GS. Phúc nhấn mạnh.

2. Tính xâm lấn cao, đòi hỏi kỹ thuật tỉ mỉ và chính xác

Các khối u vùng đầu – cổ, nhất là u ác tính thường tiến triển tại chỗ mạnh mẽ và xâm lấn, lan rộng ra các cấu trúc giải phẫu xung quanh. Khối u thường bám rễ sâu vào các cơ quan, xương, hay bao quanh các mạch máu thần kinh quan trọng. Điều này khiến cho việc “vét sạch” khối u trở thành một thách thức lớn.

Nếu chỉ vì muốn bảo tồn mà không loại bỏ hết tế bào ác tính, nguy cơ tái phát sẽ rất cao. Ngược lại, nếu loại bỏ quá rộng, hậu quả để lại là sự khiếm khuyết chức năng trầm trọng hoặc tăng nguy cơ ảnh hưởng các tổ chức xung quanh. Nói cách khác, đây là “một bài toán khó, đôi khi rất khó” đòi hỏi đội ngũ chuyên gia phải có kinh nghiệm sâu rộng, sự phối hợp đa chuyên khoa cùng sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại.

Đó là lý do những hội nghị chuyên môn về phẫu thuật ung thư đầu – cổ được tổ chức ngày càng nhiều. Trong hội nghị lần này, Ths.Bs Nguyễn Xuân Quang (BVĐK Hồng Ngọc – Phúc Trường Minh) bày tỏ: “Đây là cơ hội trao đổi kinh nghiệm và cập nhật những cái mới, cái hay mà đôi khi không có ở trong sách vở trong báo chí. Việc gặp gỡ, trao đổi này là cơ hội tốt để học hỏi lẫn nhau, nhất là với các bác sĩ trẻ”.

3. “Khủng hoảng” về ngoại hình sau phẫu thuật

Khác với các khối u ở các vị trí khuất hay bên trong cơ thể, phẫu thuật ung thư vùng đầu – cổ ngày càng có yêu cầu về tính thẩm mỹ cao do ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình. Không ít người, nhất là những người trẻ tuổi, sau khi điều trị ung thư vùng đầu cổ thành công vẫn cảm thấy “không hài lòng” vì diện mạo thay đổi, để lại sẹo khó khắc phục. Bởi đây không chỉ là vấn đề thể chất mà còn ảnh hưởng tới tâm lý, công việc và nhiều mặt khác trong cuộc sống.

“Phần lớn, những lo lắng của người bệnh ung thư đầu cổ chủ yếu là họ sẽ nói như thế nào, nuốt ra sao và diện mạo sẽ thay đổi thế nào. Đây là những yếu tố vô cùng quan trọng đối với người bệnh và người nhà cũng như bác sĩ bên cạnh mục tiêu điều trị khỏi bệnh” – bác sĩ Karan Kapoor – Chuyên gia cao cấp về phẫu thuật Tai Mũi Họng và Đầu – cổ (NHS Anh Quốc) chia sẻ tại Hội nghị.

Với sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành từ Việt Nam và Anh, Hội nghị cũng tập trung đưa ra giải pháp để giải quyết tốt nhất 3 vấn đề trên, hướng đến phẫu thuật ung thư vùng đầu – cổ đạt 3 mục tiêu: loại bỏ triệt để khối u, bảo tồn chức năng và đảm bảo yếu tố thẩm mỹ. Chìa khóa là tận dụng sự phát triển không ngừng của khoa học, trình độ bác sĩ, sự kết hợp của nhiều phương pháp điều trị (phẫu thuật, hóa trị, điều trị đích, liệu pháp miễn dịch…) và phối hợp đa khoa (phẫu thuật đầu – cổ, răng hàm mặt, thẩm mỹ, phục hình…).