“Chịu thiệt” chính là cách ta âm thầm tích đức
Từ xưa, ông bà ta thường khuyên rằng: “chịu thiệt là phúc”, nghe tưởng như nghịch lý, nhưng người từng trải mới hiểu: trong cái mất nhỏ thường ẩn chứa cái được lớn. Bởi phúc, lộc, thọ của con người đều từ đức mà ra, mà chịu thiệt lại chính là cách âm thầm tích đức. Người biết chấp nhận thiệt thòi không phải vì yếu đuối, mà vì họ thấu hiểu lẽ đời rằng trong họa có phúc, trong phúc có họa; mất rồi mới được, được rồi phải mất.
Lý Vân Cử từng kể lại một câu chuyện cổ.
Có một thư sinh tính tình thật thà, chất phác, lên đường vào Lĩnh Nam để thăm bạn cũ. Bạn bè quý mến, tặng cho ông nhiều quà, đến khi về quê, hành lý nặng đến mức phải cần bốn người khiêng.
Trên đường về, khi chuyển thuyền, bỗng dây thừng đứt, hai hòm lớn rơi xuống, vỡ tung. Một hòm toàn nghiên mực, hòm kia chứa đầy đá anh thạch, trong đó có túi bạc sáu, bảy chục lượng. Khi ông nhặt lên, túi bị rách, bạc rơi xuống sông, vất vả lắm mới vớt lại được một nửa. Ông buồn rầu, tiếc nuối.
Người lái đò đến an ủi:
“Ông thật có phúc. Có bọn cướp đã theo dõi ông mấy ngày vì hai hòm ấy, chỉ chờ dịp ra tay. Nhưng khi thấy hòm toàn đá và mực, chúng tức giận bỏ đi. Nếu hôm nay ông không mất số bạc đó, e rằng đã mất cả mạng.”
Nghe xong, mọi người cùng thuyền đều ngạc nhiên. Một người biết chuyện liền nói nhỏ:
“Ông ta quả thật là người có phúc. Gần đây, khi ở Quảng Đông, ông từng bỏ ra 120 lượng bạc để mua một cô vợ bé.
Người phụ nữ ấy vì nhà nghèo nên bị chồng bán đi. Đến ngày tiễn đưa, chồng và cha mẹ chồng tiều tụy, ôm đứa bé khóc nghẹn ngào. Thấy vậy, vị thư sinh xúc động nói:
‘Tôi tưởng cô ấy bị ruồng bỏ, không ngờ chỉ vì nghèo mà phải chia lìa. Ông bà hãy đưa cô ấy về, tôi không cần tiền lại nữa.’
Nói rồi, ông đốt hợp đồng bán thân ngay trước mặt mọi người, trả lại tự do cho cô gái.”
Nào ngờ, chuyện đó lại là một màn kịch do chủ quán trọ và bà mối bày ra để lừa ông. Cô gái vốn là con của chủ quán, giả làm người nghèo khổ để thử lòng khách. Ông bị lừa, nhưng không hề hay biết. Người ta chê ông ngốc, song Thần lại ghi nhận tấm lòng thiện lương của ông. Và chính tấm lòng đó đã âm thầm hóa giải tai họa sau này.
Một người cùng thuyền khẽ nói:
– Thiện ý mới là điều trời đất giám sát. Việc ông ấy làm tuy bị lừa, nhưng tâm lành là thật, nên được Thần phù hộ. Còn những kẻ toan tính mưu lợi, rồi cũng phải chịu quả báo.”
Ngẫm mà xem người chịu thiệt, thật ra là người đang được bồi phúc.
Bởi họ không để lòng mình bị bào mòn bởi tham lam, không làm tổn thương ai để lợi cho mình. Khi bị lừa, họ đau; nhưng cái đau đó không hóa oán hận mà hóa thành lòng bao dung.
Người biết “chịu thiệt” thường có ba đặc điểm đáng quý:
Thứ nhất, họ sống vui vẻ, cởi mở, dù gặp chuyện không như ý vẫn giữ tâm bình thản, không oán trách, không so đo. Sự an nhiên ấy giúp họ lan tỏa năng lượng tích cực và vô hình trung lại thu hút may mắn.
Thứ hai, họ có lòng lương thiện. Không vì lợi mà hại người, không vì hơn thua mà đánh mất nhân tâm. Chính sự thiện lương khiến họ được người mến, Trời thương.
Thứ ba, họ có phúc hậu. Người phúc hậu luôn nghĩ cho người khác, sẵn sàng chịu phần thiệt nhỏ để giữ hòa khí lớn.
Ngược lại, kẻ khôn ngoan mưu lợi, tưởng như chiếm phần hơn trước mắt, nhưng thực ra đang hao tổn phúc đức. Vì phúc của con người chẳng nằm ở của cải, mà ở tâm thiện và lòng bao dung.
Người xưa có câu: “thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo, chỉ là thời gian chưa tới.”
Vị thư sinh năm xưa vì một niệm thiện mà thoát khỏi tai ương. Đó chẳng phải là minh chứng rõ ràng nhất cho “chịu thiệt hưởng phúc” sao?
Bởi thiệt thòi trước mắt chỉ là phép thử của Trời, để rồi sau cùng, người biết sống thiện lành sẽ được bù đắp bằng sự bình an, an nhiên và phúc lành dài lâu.
Trong cuộc sống hiện đại, có đôi khi chúng ta bị lừa, bị thiệt thòi, bị người khác lợi dụng lòng tốt. Nhưng đừng vì thế mà khép lòng mình lại. Thua một lời cãi vã lại giữ được hòa khí. Nhường một bước hôm nay, mai này có thể gặp may mắn không ngờ.
Cổ nhân nói: “hậu đức tải vật” người có đức dày mới gánh nổi điều lớn lao. Tiền tài, danh lợi rồi cũng như mây bay, chỉ có đức hạnh và lòng thiện mới ở lại với ta.
“Chịu thiệt” chính là cách tu dưỡng âm thầm nhưng vững bền nhất, bởi người chịu thiệt không mất gì, mà chỉ đang đổi phần nhỏ lấy phần lớn, đổi lợi ngắn lấy phúc dài.
Tiểu Hoa biên tập
Xem thêm
Theo vandieuhay