Giúp người một bữa cơm, cứu lấy bản thân lúc nguy nan

Hạt nhân gieo đi, dù nhỏ bé như một bữa cơm, vẫn nảy mầm thành phúc đức lớn lao, có khi trở lại trong khoảnh khắc ta không ngờ nhất.

Vào thời Xuân Thu, nước Tấn là một cường quốc. Công tử Trùng Nhĩ từng bôn ba nhiều năm, sau trở về nối ngôi, lấy hiệu là Tấn Văn Công, trở thành một trong “Xuân Thu Ngũ Bá”. Sau ông, ngôi vị lần lượt truyền đến Tấn Tương Công, rồi đến Tấn Linh Công.

Tấn Linh Công là kẻ hoang dâm vô đạo, lấy việc bắn ná vào dân làm trò vui, lại nuôi con chó dữ tên Linh Ngao để thả cắn người. Ông ta lại tin dùng quan đại phu Đỗ Ngạn Giả, kẻ giảo hoạt, xu nịnh.

Khi trung thần Triệu Thuẫn nhiều lần dâng lời can gián, Linh Công chẳng những không nghe mà còn cùng Đỗ Ngạn Giả bày mưu hãm hại.

Một hôm, Linh Công mời Triệu Thuẫn vào cung uống rượu, ngầm bố trí giáp sĩ phục sau tường. Trong lúc tiệc rượu đang dở chừng, ông ta giả vờ khen gươm của Triệu Thuẫn và nói:

– Ta nghe thanh gươm của tướng quốc rất tốt, cho ta xem thử.

Triệu Thuẫn không hay biết, toan tháo gươm trao cho. Đúng lúc ấy, người hầu cận Đế Di Minh ở dưới thềm trông thấy, liền cất tiếng lớn:

– Bề tôi hầu rượu vua, theo lễ không được uống quá ba chén. Cớ sao tướng quốc lại rút gươm trước mặt vua như thế?

Nghe lời ấy, Triệu Thuẫn lập tức hiểu ra, vội ngồi ngay ngắn, không đưa gươm nữa. Đế Di Minh nổi giận bước lên, kéo ông ra ngoài, phá tan mưu kế.

Đỗ Ngạn Giả thấy vậy liền sai Ngao Nô thả chó Linh Ngao đuổi theo. Khi đến gần cửa cung, Đế Di Minh nhanh tay cầm dùi đánh chết con chó. Linh Công tức giận vô cùng, lập tức hạ lệnh cho quân sĩ xông ra bắt giết Triệu Thuẫn.

Đế Di Minh đứng chắn ngang lại, để cho Triệu Thuẫn chạy trước. Giáp sĩ tới nơi, Di Minh cự chiến một hồi, mình mẩy đầy vết thương rồi kiệt sức mà chết.

Triệu Thuẫn đang chạy, thấy có người đuổi kịp đến nơi, Triệu Thuẫn sợ lắm. Người ấy nói:

Tướng quốc chớ sợ, tôi đến cứu ngài đây!

Triệu Thuẫn nói:

Nhà ngươi là ai?

Người ấy nói:

Tướng quốc không nhớ người nằm ở bụi dâu khi xưa hay sao! Linh Triếp tức là tên tôi đó.

Nguyên năm năm về trước, Triệu Thuẫn có đi săn ở Cửu Nguyên Sơn, ngồi nghỉ trong bụi dâu, trông thấy một người đàn ông nằm lăn dưới đất. Triệu Thuẫn nghi là thích khách, mới sai người bắt. Người ấy đói không trở dậy được, hỏi đến họ tên thì người ấy nói:

Tên tôi là Linh Triếp. Tôi sang học ở nước Vệ, đã ba năm nay, bây giờ trở về, tiền lưng hết cả, không lấy gì mà ăn, nhịn đói đã ba ngày rồi!

Triệu Thuẫn nghe nói thương lắm, sai người mang cho cơm và thịt. Linh Triếp chia cơm thịt làm hai phần, một nửa bỏ vào giỏ con của mình, còn một nửa để ăn.

Triệu Thuẫn hỏi: Nhà ngươi cất đi một nửa để làm gì?

Linh Triếp nói:

Tôi còn mẹ già, hiện ở cửa. Tôi đi vắng đã lâu ngày, chưa biết mẹ tôi còn hay mất, nay chỉ cách đấy có mấy dặm, may mà mẹ tôi hãy còn thì tôi xin đem lộc của quan tướng quốc ban cho về dâng mẹ tôi.

Triệu Thuẫn khen là hiếu tử, bảo cứ ăn hết đi, rồi lấy cơm và thịt khác để xếp vào giỏ cho. Linh Triếp lạy tạ rồi đi.

Sau Linh Triếp ứng mộ ra lính, lại ở trong số quân giáp sĩ đuổi bắt Triệu Thuẫn. Linh Triếp nghĩ đến cái ơn Triệu Thuẫn. Bấy giờ người tùy tùng bỏ chạy tán loạn cả. Linh Triếp ghé lưng cõng Triệu Thuẫn chạy ra triều môn. Bọn giáp sĩ giết xong Đế Di Minh lại kéo nhau đuổi theo Triệu Thuẫn.

Vừa lúc ấy, thì có Triệu Sóc đem quân đến đón Triệu Thuẫn, tức khắc vực Triệu Thuẫn lên xe. Triệu Thuẫn vội vàng gọi Linh Triếp bảo cùng lên xe thì Linh Triếp đã trốn rồi. Bọn giáp sĩ thấy quân Triệu Sóc đông lắm, không đuổi theo nữa.

Triệu Thuẫn bảo Triệu Sóc rằng:

Nay ta không thể về nhà được! Một là ta sang nước Địch, hai là sang nước Tần, phải tìm chỗ để nương thân mới xong.

Bấy giờ hai cha con cùng ra cửa tây, đi về phía tây.

Đọc đến đây, ta bỗng thấy rõ ràng một đạo lý: giúp người trong lúc họ khốn cùng, có khi chính là cứu lấy mình trong ngày nguy biến. Hạt nhân gieo đi, dù nhỏ bé như một bữa cơm, vẫn nảy mầm thành phúc đức lớn lao, có khi trở lại trong khoảnh khắc ta không ngờ nhất.

Cuộc đời vốn vô thường. Tiền bạc, quyền thế có thể mất đi, nhưng cái tình, cái nghĩa gieo trong lòng người thì vẫn còn mãi. Giúp người không phải để mong báo đáp, nhưng nhân quả vốn không sai. Một lời nâng đỡ, một bàn tay chìa ra đúng lúc, đôi khi sẽ trở thành chiếc cầu đưa chính ta vượt qua dòng hiểm nạn.

Vậy nên, nếu có thể, hãy sẵn lòng cho đi – một bữa cơm, một chút sức, một lời an ủi. Bởi giúp người hôm nay, chính là vun phúc cho ngày mai của chính mình.

Tài liệu tham khảo: Đông Chu Liệt Quốc
Khai Tâm biên tập

Xem thêm

Theo vandieuhay