Giúp con thoát khỏi vòng xoáy điện thoại

Giúp con thoát khỏi vòng xoáy điện thoại

Trong thời đại công nghệ, chiếc điện thoại hay máy tính bảng tưởng chừng chỉ là công cụ giải trí, nhưng với nhiều đứa trẻ, đó lại là chốn ẩn náu cho những cảm xúc cô đơn. Khi buồn bã, lo âu hoặc cảm thấy không ai lắng nghe, các em dễ trượt vào thế giới ảo nơi ánh sáng rực rỡ của màn hình tạm che mờ nỗi trống trải. Nhưng chính lựa chọn ấy lại mở ra một vòng xoáy nguy hiểm càng cô đơn, trẻ càng tìm đến thiết bị càng dùng nhiều, tinh thần càng suy kiệt.

Vì sao trẻ tìm đến thiết bị điện tử

Khi khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình ngày càng xa, trẻ không tìm thấy điểm tựa để sẻ chia. Màn hình vì thế trở thành “người bạn” lặng lẽ, mang đến cảm giác vui vẻ tức thì một trận game thắng lợi, một clip hài hước, một đoạn chat rộn ràng. Những ứng dụng và trò chơi được thiết kế thông minh, liên tục “thưởng” cho người chơi, kích thích não tiết dopamine  thứ khiến trẻ muốn ở lại lâu hơn, khó rời mắt.

Khi niềm vui tức thời hóa thành thói quen

Ban đầu chỉ là vài phút xem video, nhưng dần dần, thời gian sử dụng tăng lên thành hàng giờ mỗi ngày. Nghiên cứu cho thấy, trẻ 8–12 tuổi có thể dành 4–6 giờ/ngày trước màn hình, trong khi thiếu niên 13–18 tuổi lên tới 7–9 giờ  cao hơn nhiều lần so với khuyến nghị. Các hình thức sử dụng đa dạng xem TikTok, YouTube, chơi game trực tuyến, trò chuyện trong các nhóm chat hay tham gia livestream.

Vòng lặp đáng lo ngại

Sự an ủi tạm bợ nhanh chóng phải trả giá. Giấc ngủ bị rối loạn bởi ánh sáng xanh; trẻ mất tập trung, dễ cáu gắt; hoạt động thể chất giảm, kéo theo nguy cơ béo phì, đau lưng, suy giảm thị lực. Quan trọng hơn cả, việc thiếu tương tác trực tiếp khiến trẻ thu hẹp kỹ năng giao tiếp, khó thấu hiểu cảm xúc của người khác. Cảm giác cô đơn vì thế càng sâu, thôi thúc trẻ tiếp tục tìm đến màn hình một vòng tròn khép kín của cô đơn trầm cảm, nóng giận.

Giúp con thoát khỏi vòng xoáy

Cấm đoán tuyệt đối không phải giải pháp, điều quan trọng là dùng thiết bị điện tử một cách có chủ đích, đặt giới hạn cả về thời lượng lẫn chất lượng nội dung, đồng thời đảm bảo trẻ có những gắn kết thật ngoài đời.

Các chuyên gia khuyến nghị cha mẹ đừng chỉ dừng ở việc “giảm giờ dùng màn hình” mà hãy chú trọng đến loại nội dung con tiếp nhận. Để dễ áp dụng bằng các quy tắc “đèn giao thông”:

-Đèn xanh: Nội dung giáo dục hoặc chương trình xem cùng cha mẹ như gọi FaceTime với ông bà, học ngữ âm, ứng dụng sáng tạo (vẽ, sáng tác nhạc). Trẻ có thể dùng tương đối tự do.

-Đèn vàng: Phim, chương trình giải trí thông thường có thể cho phép nhưng nên giới hạn.

-Đèn đỏ: Trò chơi điện tử và mạng xã hội  tương tự “đồ ăn vặt”, chỉ nên xuất hiện 1–2 lần mỗi tuần hoặc trong dịp đặc biệt, đặc biệt với trẻ dưới 10 tuổi.

Bà Vasconcellos bổ sung, nên ưu tiên các chương trình hỗ trợ phát triển cảm xúc và kỹ năng xã hội, như ứng dụng dạy trẻ điều tiết cảm xúc hay hoạt động nhóm. 

Nhưng bà nhấn mạnh, giao tiếp qua thiết bị không thể thay thế gắn kết ngoài đời. Kỹ năng xã hội và trí tuệ cảm xúc được bồi đắp từ những trải nghiệm thật cùng bạn bè chơi đùa, thậm chí là tranh giành quả bóng để học cách thỏa hiệp và xử lý mâu thuẫn.

Vì vậy, cha mẹ hãy:

– Đồng hành và lắng nghe, tạo cơ hội để con chia sẻ cảm xúc thay vì trốn trong thế giới ảo.

– Đặt giới hạn rõ ràng: không thiết bị trong bữa ăn, tránh màn hình ít nhất 1 giờ trước khi ngủ, sắp xếp thời gian vận động ngoài trời, đọc sách, chơi thể thao.

– Làm gương: Hạn chế chính thời gian cầm điện thoại của mình, để con thấy những cuộc trò chuyện ấm áp và các hoạt động chung mới là ưu tiên.

Mục tiêu không phải cấm hoàn toàn, mà là giúp trẻ sử dụng thiết bị điện tử có ý thức, đồng thời duy trì những trải nghiệm và chỗ dựa cảm xúc thật nền tảng không thể thiếu cho sự phát triển toàn diện.

Tiểu Hoa biên tập

Theo: chanhkien

Xem thêm

Theo vandieuhay