Nữ sinh 21 tuổi đã bị bệnh tiền đình

“Đây là trường hợp viêm dây thần kinh tiền đình trẻ nhất mà chúng tôi tiếp nhận”, ThS.BSCKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM nhận định. Đây cũng là một trong nhiều trường hợp người trẻ dưới 30 tuổi mắc viêm dây thần kinh tiền đình – bệnh vốn của người trung niên và lớn tuổi, thường gặp nhất từ 40-50 tuổi, phổ biến ở nhóm trên 70 tuổi, tỷ lệ nữ nhiều hơn nam; chiếm khoảng 15% trong tổng ca bệnh này tại Trung tâm Tai Mũi Họng.

Trước đó, nữ sinh L. có những cơn chóng mặt khởi phát đột ngột, cảm giác quay tròn dữ dội, nặng nhất trong 3-4 ngày đầu nhưng thính lực vẫn bình thường, không ù tai. Sau đợt cấp, bệnh tái phát vài lần trong vòng 3 tháng, ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt. Linh tự uống thuốc chóng mặt nhưng bệnh không cải thiện. Nghi ngờ thiếu máu não, Linh đi khám tại bệnh viện địa phương nhưng không tìm ra nguyên nhân.

Theo BS, viêm dây thần kinh tiền đình (một dạng rối loạn tiền đình ngoại biên) là tình trạng viêm hoặc rối loạn chức năng của phần tiền đình thuộc dây thần kinh sọ số VIII (dây thần kinh tiền đình – ốc tai). Triệu chứng bệnh gồm chóng mặt, buồn nôn, nôn ói… dễ khiến người bệnh lầm tưởng thiếu máu não hoặc các bệnh thông thường khác. Bệnh cần được phân biệt với nhiều triệu chứng tương tự của đau nửa đầu tiền đình, chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, bệnh Ménière, bệnh đa xơ cứng, đột quỵ hay cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua.

Nguyên nhân gây viêm dây thần kinh tiền đình ở người trẻ nói riêng vẫn chưa rõ theo nhiều tài liệu y khoa. Giả thuyết được chấp nhận nhiều nhất có thể là do virus (đặc biệt herpes simplex type 1) tái hoạt trong hạch tiền đình. Các nguyên nhân khác có thể gồm thiếu máu vi mạch hoặc phản ứng miễn dịch.

Một trường hợp khác là chị K. (27 tuổi) đang mang thai tuần 28 chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng, kéo dài gần 1 tuần. Kim cảm giác mọi thứ xung quanh quay cuồng, bước đi loạng choạng. Sợ u não, đột quỵ do xuất huyết não, chị K. đi khám thì phát hiện bị viêm dây thần kinh tiền đình.

BS CKI Nguyễn Tri Minh Trí, Đơn vị Tai Mũi Họng, cho biết cả 2 trường hợp nêu trên đều dược chỉ định kiểm tra chức năng tiền đình cho thấy:

L. viêm dây thần kinh tiền đình phải, được kê thuốc điều trị, đồng thời hướng dẫn tập phục hồi chức năng tiền đình. Sau 2 tuần tái khám, Linh cải thiện rõ tình trạng chóng mặt và nôn ói. 

Còn chị K. phát hiện phản xạ mắt – tiền đình (vHIT) ở bên trái giảm rõ; kết quả kiểm tra rung giật nhãn cầu bằng công nghệ ảnh động nhãn đồ (VNG) ghi nhận mắt rung giật ngang về phía bên phải; mức độ rung giảm khi người bệnh tập trung nhìn vào một điểm – dấu hiệu tổn thương tiền đình ngoại biên bên trái. Chị K. được kê đơn thuốc kết hợp tập phục hồi chức năng tiền đình nhẹ nhàng, hạn chế thay đổi tư thế đầu đột ngột. Tái khám sau 2 tuần, các triệu chứng cải thiện. Chị K. hết các triệu chứng sau 4 tuần điều trị.

Viêm dây thần kinh tiền đình (là một dạng rối loạn tiền đình ngoại biên) là tình trạng viêm hoặc rối loạn chức năng của phần tiền đình thuộc dây thần kinh sọ số VIII (dây thần kinh tiền đình – ốc tai). Tỷ lệ mắc viêm dây thần kinh tiền đình hàng năm từ 3,5% đến 15,5% trên 100.000 người, theo Thư viện Y khoa Mỹ.

BS Trần Thị Thúy Hằng cho biết, phòng ngừa viêm dây thần kinh tiền đình chủ yếu là hạn chế sự hiện diện của các yếu tố gây bệnh. Tiêm vắc xin phòng ngừa các loại virus nguy cơ gây viêm dây thần kinh tiền đình như: virus cúm, virus Herpes simplex, Adenovirus, Cytomegalovirus, Parainfluenza và Epstein-Barr… Đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà, rửa tay thường xuyên, hạn chế đến nơi đông người trong thời điểm bùng phát dịch bệnh.

Duy trì lối sống lành mạnh: không rượu bia, thuốc lá, không tiêu thụ các thực phẩm công nghiệp nhiều chất béo, cholesterol… để phòng bệnh thiếu máu cục bộ – yếu tố nguy cơ gây viêm dây thần kinh tiền đình nặng hơn.

BS khuyến cáo khi xuất hiện các cơn chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng, buồn nôn kèm ù tai hoặc nhìn mờ, người bệnh cần đến khám chuyên khoa Tai Mũi Họng có hệ thống máy móc đo chức năng tiền đình hiện đại, để được kiểm tra chức năng tiền đình. Chẩn đoán đúng, điều trị sớm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, phòng biến chứng rối loạn tiền đình nặng hơn.