5 thay đổi về ngoại hình là BÁO ĐỘNG bởi ung thư tuyến yên, rất dễ bị nhầm với tăng cân

Tuyến yên nằm ở đáy não, chỉ nhỏ bằng hạt đậu nhưng lại được coi là “tổng chỉ huy” của hệ nội tiết. Nó kiểm soát tuyến giáp, tuyến thượng thận, buồng trứng, tinh hoàn… Khi có khối u, tuyến yên sẽ tiết hormone quá mức hoặc bị rối loạn hoàn toàn. Sự mất cân bằng nội tiết này không chỉ ảnh hưởng bên trong mà còn để lại “dấu vết” rõ ràng trên ngoại hình. Vì vậy, nếu cơ thể có 5 thay đổi này, bạnh nên đi tầm soát ung thư tuyến yên càng sớm càng tốt: 

1. Mặt tròn bất thường kèm bụng to và mỡ tích ở gáy

Khuôn mặt bỗng đầy đặn, cằm ngắn lại, cổ và gáy dày lên, bụng to trong khi tay chân không tăng nhiều. Đây là kiểu phân bố mỡ điển hình khi cortisol tăng do u tuyến yên kích thích tuyến thượng thận. Cortisol cao giữ nước và phá hủy collagen, khiến mặt tròn, cổ dày, xuất hiện gù vùng gáy. Đi kèm có thể là cao huyết áp, đường máu dao động, mệt mỏi. Cần nghĩ đến xét nghiệm cortisol và ACTH, khám chuyên khoa nội tiết.

2. Da mỏng, dễ bầm và xuất hiện rạn da tím đỏ

Các vết bầm xuất hiện chỉ sau va chạm nhẹ, vết xước lâu lành, rạn da màu tím đỏ ở bụng, hông, đùi. Cortisol cao làm teo da và giòn mao mạch, đồng thời phân hủy protein khiến cơ gốc chi yếu. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà phản ánh tổn thương mô liên kết toàn thân. Nếu kèm tăng cân nhanh vùng bụng, mụn nhiều, thay đổi tâm trạng, hãy đi khám sớm. Bác sĩ có thể chỉ định đo cortisol trong nước bọt ban đêm hoặc nước tiểu 24 giờ.

3. Bàn tay, bàn chân và hàm to dần theo thời gian

Nhẫn đeo chật lại, giày cũ không còn vừa, gò má và xương hàm bạnh hơn, răng thưa ra, lưỡi dày, da thô và đổ mồ hôi nhiều. Đây là hậu quả của u tiết hormone tăng trưởng làm IGF 1 tăng, kích thích mô mềm và xương phát triển ở người trưởng thành. Tình trạng này tiến triển chậm nên thường chỉ nhận ra khi so ảnh cũ hoặc khi thay cỡ nhẫn, cỡ giày. Nguy cơ đi kèm là ngưng thở khi ngủ, hội chứng ống cổ tay, tim to và rối loạn đường huyết. Cần xét nghiệm IGF 1 và đánh giá ức chế GH, đồng thời chụp cộng hưởng từ tuyến yên.

4. Vú to ở nam hoặc tiết sữa ở nữ không mang thai

Prolactin tăng do u tuyến yên gây ra tiết sữa tự phát ở nữ và làm vú to ở nam. Nội tiết sinh dục bị ức chế khiến rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, vô sinh, rụng lông ở nam. Đây là nhóm u đáp ứng rất tốt với thuốc đồng vận dopamin nên phát hiện sớm cực kỳ quan trọng. Cần xét nghiệm prolactin, đồng thời loại trừ thuốc làm tăng prolactin như một số thuốc chống trầm cảm hay chống loạn thần.

5. Ánh nhìn hẹp hai bên hoặc thường xuyên phải nheo mắt khi quan sát

Khi khối u lớn dần, vị trí ngay dưới giao thoa thị giác khiến vùng nhìn hai bên bị mất. Người bệnh có cảm giác nhìn như qua đường hầm, dễ va quệt khi đi bộ hay lái xe, đôi khi kèm đau đầu âm ỉ kéo dài. Đây là dấu hiệu chèn ép thần kinh cần xử trí sớm để bảo toàn thị lực. Khám mắt với đo thị trường kết hợp chụp cộng hưởng từ là bước kiểm tra cần thiết.