Cà phê với nhiều người, chỉ đơn giản là một thức uống để tỉnh táo, một cái cớ để gặp gỡ hay một nhịp nghỉ ngắn giữa cuộc sống bộn bề. Nhưng đôi khi, trong không gian tưởng chừng quen thuộc ấy, ta lại vô tình bắt gặp những lát cắt nhỏ của cuộc đời, lặng lẽ, giản dị mà sâu sắc đến nao lòng.
Cà phê và những giấc mơ chưa già
Tôi từng nghĩ những buổi chiều ở quán cà phê chỉ là sự lặp lại của mùi vani lẫn trong tiếng gõ phím lạch cạch của đám sinh viên đang cố gắng hoàn thành bài và những cuộc trò chuyện rời rạc. Với tôi đó là nơi người ta đến để giết thời gian, hay để làm việc trong một không gian ít ồn ào hơn văn phòng. Nhưng rồi có một ngày, mọi định nghĩa ấy của tôi bỗng thay đổi, chỉ vì hình ảnh của một ông lão ngồi lặng lẽ ở góc quán.
Ông chọn một chỗ ngồi gần cửa sổ, nơi ánh nắng buổi chiều chiếu xiên qua tấm rèm vải sọc cũ kỹ, đổ bóng lên mặt bàn đã loang lổ vết cà phê. Trên bàn, những mảnh vụn của cục gôm nằm vương vãi như dấu tích của thời gian. Trong tay ông là một cây bút chì cũ, đã được gọt ngắn đến mức chỉ còn cách đầu ngón tay một đốt. Cái cách ông cầm bút, nghiêng đầu, chăm chú nhìn vào bức phác họa đang dang dở, khiến tôi không thể rời mắt.
Đó không phải kiểu vẽ cho vui hay để giết thời gian. Ở ông là sự điềm tĩnh và kiên trì đến kỳ lạ, như thể mỗi nét bút đều mang một trọng lượng tinh thần nào đó. Cây bút chì mòn dần theo từng ngày ông đến quán, nhưng đôi mắt sau cặp kính lão kia vẫn sáng rực, đầy say mê.
Tôi gặp ông vài lần trước khi đủ can đảm để bắt chuyện. Hóa ra ông từng là giảng viên ngành kiến trúc, đã nghỉ hưu nhiều năm. Nhưng ngày nào cũng đến quán, ngồi đúng góc ấy và vẽ. Không ai trả tiền, cũng không ai yêu cầu. Ông đến vì không vẽ thì tay “ngứa ngáy” không yên.
Tôi từng hỏi, ông có định tổ chức triển lãm không? Ông chỉ cười hiền, nhấp một ngụm cà phê đã nguội, rồi nói: “Tôi vẽ vì đó là cách để đầu mình không chết già.”
Câu trả lời ấy như một nhát gõ nhẹ vào tâm trí tôi, vừa bất ngờ vừa sâu sắc. Tôi từng có một đam mê là làm bánh. Từng rất khéo, từng ấp ủ mở một trang bán bánh handmade với khẩu hiệu đơn giản: “Bánh cho ngày không ổn”. Nhưng rồi tôi hoãn lại, vì bận, vì sợ thất bại, vì đợi “thời điểm hợp lý” mà cuối cùng chẳng bao giờ đến.
Trong khi đó một người đã ngoài bảy mươi như ông vẫn ngồi đó, đều đặn mỗi ngày, vẽ đi vẽ lại một tòa nhà đã sụp đổ từ lâu với ánh mắt yêu thương như đang vẽ một người bạn cũ.Không cần ai công nhận, không cần ai ngợi khen, chỉ đơn giản là không thể sống thiếu nó.
Tối hôm đó, tôi về nhà mở lại hộp dụng cụ làm bánh đã cất kỹ trong góc tủ, mùi hương quen thuộc khiến tim tôi rung lên một nhịp. Đam mê không hề chết, nó chỉ đang nằm đó, chờ tôi nhớ lại cách yêu thương nó một lần nữa.
Từ hôm ấy, mỗi chiều tôi lại thấy ông ngồi nơi cũ. Vẫn ánh nắng xuyên qua rèm, vẫn cây bút chì lại mòn thêm một chút mỗi ngày. Tôi hiểu rằng, đôi khi không phải đam mê bỏ rơi ta khi ta già đi, mà là chúng ta tự rời bỏ đam mê của mình quá sớm, khi còn chưa kịp đi hết con đường.
Nếu còn ai đó như ông, vẫn âm thầm vẽ mỗi ngày, thì chẳng ai trong chúng ta có lý do gì để bỏ cuộc cả.
